Otrzymałem bardzo ważne polecenie nadzorcze, aby przejrzeć wszystkie sprawy toczące się dłużej niż osiem lat, oraz sporządzić sprawozdanie z wykonanych czynności i przedstawić wykaz czynności które zamierzam podjąć, by sprawę zakończyć. Oczywiście wszystko na wczoraj, drogą służbową i do wiadomości najwyższych władz nadzorczych. Rozkaz jest rozkaz więc odkładam uzasadnienia, skargę na komornika, dwie klauzule na akt notarialny i inne takie mało ważne sprawy i przystępuję do wykonania. Szybkie sprawdzenie w repertorium pozwala ustalić, że takowych spraw mam aktualnie trzy...
Pierwsza ośmiolatka ma w rzeczywistości lat dwadzieścia. Tak jest, wpłynęła do sądu na początku lat '90. Sprawa w zasadzie prosta, o wydanie nieruchomości i zapłatę wynagrodzenia za bezprawne korzystanie z niej. Trzeba sprawdzić dokumenty, a jak się okaże, że są w porządku to ustalić ile się powodowi należy i to zasądzić... dwa, góra trzy terminy rozprawy, nawet jak trzeba będzie przesłuchać biegłego. W sumie jakieś pół roku i po sprawie, no rok to już góra, więc jak to się stało, że ten proces trwa już dwadzieścia lat? Ano bardzo prosto. Gdy sprawa trafiła na wokandę po raz pierwszy okazało się, że akurat toczy się inne postępowanie w tej sprawie, które wszczęli pozwani, i w którym domagają się przyznania im prawa do tej nieruchomości. Postępowanie o eksmisję zostało więc zawieszone do czasu rozstrzygnięcia tamtej sprawy, po czym akta, zgodnie z przyjętymi wówczas zasadami, powędrowały do archiwum... i leżały tam sobie spokojnie przykryte warstwą kurzu, dopóki ktoś przy okazji przeglądania akt kierowanych na makulaturę ich nie znalazł... i tak się one znalazły u mnie. Na razie ustaliłem, że jeden pozwany nie żyje, a drugi się wyprowadził, a gmina nie przypomina sobie, że w ogóle miała taką sprawę... Kto wie, może cofną pozew i się sprawa zakończy... chociaż nie wiem, odsetki za dwadzieścia lat mogą mieć znaczenie w dzisiejszych realiach budżetowych...
Druga ośmiolatka ma faktycznie osiem lat i parę miesięcy, za to zajmuje dwie półki w szafie, bo dorobiła się już prawie trzydziestu bardzo grubych tomów. Z grubsza chodzi o pewną drobną służebność, której ustanowienie stało się konieczne po tym, jak ktoś przed podzieleniem działek nie spojrzał na mapę. Dwie - trzy rozprawy, w tym oględziny, do tego geodeta, który wszystko narysuje i gotowe. Ale jest jedno ale... w tym konkretnym przypadku spór toczy się pomiędzy dwiema wspólnotami mieszkaniowymi, a dokładnie rzecz biorąc pomiędzy właścicielami mieszkań w jednym bloku i właścicielami mieszkań w drugim bloku. W sumie jest to prawie 200 mieszkań oraz według ostatniej listy ponad 300 osób. I wszyscy oni muszą być powiadomieni o rozprawie za zwrotnym poświadczeniem odbioru. Wystarczy że jedna "zwrotka" nie wróci do sądu, albo listonosz nie umieści na przesyłce prawidłowej adnotacji o awizowaniu i jest po rozprawie. Przepis stanowi jednoznacznie, że sąd ma w takim przypadku obowiązek odroczyć rozprawę, więc większość rozpraw odbywa się według tego samego schematu. Wywołanie, sprawdzenie obecności, brak zwrotki, odroczenie na następny termin za dwa miesiące. Odraczanie na krótsze terminy nie ma sensu... bo wtedy szanse na to, że wszystkie zwrotki dotrą są praktycznie zerowe. Do tego jeszcze w międzyczasie właściciele dwóch mieszkań zmarli i trzeba było znaleźć ich spadkobierców. A to oznaczało za każdym razem konieczność zawieszenia postępowania i
oczekiwania na przykład na wynik postępowania, w którym rozstrzygano
kwestię ważności testamentu... I już wiem, że następna rozprawa raczej się nie odbędzie bo znowu mam zwrotkę z adnotacją "adresat zmarł"...
Trzecia i ostatnia to już nastolatka. Jest to sprawa o dział spadku, i w zasadzie na tym mógłbym skończyć, bo powinno być jasne o co chodzi. Otóż rodzinka podzieliła się na dwa obozy, które zgadzają się ze sobą tylko co do tego, że tamci nie powinni dostać złamanego grosza... Zaczęło się grzecznie, od mieszkania i działki, ale dzisiaj lista przedmiotów do podziału odrobinę się zwiększyła, i obejmuje kilkadziesiąt pozycji, w tym garnki, talerze, firanki, oraz wyposażenie mieszkania w stylu Edwarda II. I z miesiąca na miesiąc się wydłuża, bo obie drużyny rywalizują w przypominaniu sobie co tam jeszcze spadkodawca posiadał... A potem słuchamy świadków... na okoliczność tego czy spadkodawca miał słoik złota, a jeśli tak to jak duży, ile było tych świnek w woreczku, czy maszyna była do szycia, czy do robienia swetrów (co to jest ten cały owerlok??? ) oraz czy zegar z kukułką był zabytkowy czy enerdowski. A tu, oczywiście, zgody nie ma i każdy ma swoich świadków, których trzeba oczywiście przesłuchać, a że niektórzy są słabej pamięci to i o rozprawach zapominają... I tak się to toczy... rozprawa, przesłuchanie, ktoś nie przyszedł, odroczenie, nowe wnioski, przesłuchanie, biegły, zarzuty do opinii biegłego, świadkowie na ich poparcie, przesłuchanie świadków, rozszerzenie wniosku. A każde odroczenie to dwa-trzy miesiące... I nie, nie mogłem zaplanować od razu kilku dni rozpraw pod rząd, żeby
przesłuchać wszystkich od razu, bo nowe wnioski dostaję po każdej rozprawie...Na przykład teraz będę słuchał świadków na okoliczność tego ile kosztowały studia jednego ze spadkobierców...
Dlaczego poświęciłem pół dnia pracy na sporządzenie tego rodzaju sprawozdań? Ano podobno w ramach wdrażania kontroli zarządczej w wymiarze sprawiedliwości ustalono cel w postaci zakończenia wszystkich spraw ponadośmioletnich do końca bieżącego roku. W związku z czym przystąpiono do tworzenia planu realizacji rzeczonego celu, w ramach czego ustalono, że najlepszym środkiem osiągnięcia celu będzie wydanie zarządzeń nadzorczych nakazujących sędziom zakończenie wszystkich takich spraw do końca roku... No cóż... myślałem że decyzja o zakończeniu postępowania i wydaniu orzeczenia jest moją niezawisłą i suwerenną decyzją, w zakresie której podlegam tylko Konstytucji i ustawom... wychodzi na to, że podlegam także planowi orzeczniczemu...
Najwidoczniej sądownictwo wkroczyło w epokę planowania. Bójcie się obywatele, kto wie, czy następny plan nie będzie obejmował zmniejszenia procentu uniewinnień w sprawach karnych, albo podwyższenia sumy zasądzanych grzywien o 30% w stosunku do roku ubiegłego... W końcu budżet jest najważniejszy, co nie?